پيوند معماري با طبيعتشنبه 23, اکتبر 2021
پيوند معماري با طبيعت
در ادامه آموزش های سایت همیارپروژه آموزش رشته معماری ارائه خواهد شد .آموزشها از مقدماتی تا پیشرفته ادامه دارد و ما به شما رشته معماری را یاد خواهیم داد. در این آموزش پيوند معماري با طبيعت را آموزش خواهیم داد .با ما همراه باشید.
درونگرايي
درونگرايي مفهومي است كه به صورت يك اصل در معماري ايران وجود داشته وبا حضوري آشكار،بهصورتهاي متنوع،قابل درك و مشاهده است.
ويژگي معماري غيرقابل انكار آثار و ابنيهاي مانند خانه،مسجد،مدرسه،كاروانسرا،حمام و غيره مربوط به خصوصيت درونگرايانه آن است كه ريشهاي عميق در مباني و اصول اجتماعي-فلسفي اين سرزمين دارد.
با يك ارزيابي ساده ميتوان دريافت كه در فرهنگ اين نوع معماري،ارزش واقعي به جوهر و هسته باطني آن داده شده است و پوسته ظاهري،صرفاً پوششي مجازي است كه از حقيقتي محافظت ميكند و غناي دروني و سربسته آن تعيينكننده جوهر و هستي راستين بنا است و قابل قياس با وجوهات و فضاي بيروني نيست.
درونگرايي در جستجوي حفظ حريم محيطي است كه در آن شرايط كالبدي با پشتوانة تفكر ،تعمق و عبادت به منظور رسيدن به اصل خويش و يافتن طمأنينه خاطر و آرامش اصيل در درون ،به نظمي موزون و متعالي رسيده است.
به طور اعم وبر اساس تفكر شرقي و در سرزمينهاي اسلامي،جوهر فضا در باطن است و حيات دروني،به وجود آورنده اساس فضا است.
امر نوجه به مسائل دروني بر اساس فرهنگ،نوع زندگي،آداب و رسوم و جهانبيني شكل گرفته است كه همراه با مسائل محيطي،جغرافيايي و اقليمي معناي نهايي خود را به دست آورده است. معنايي كه از فطرت خود انسان نشأت گرفته است.
مركزيت
ويژگي موازي با مسأله درونگرايي،مركزيت در فضاي معماري است. سير تحول عناصر پراكنده(كثرتها)به وحدت مركزي در اغلب فضاهاي معماري دنياي اسلام به چشم ميخورد. حياط خانه ها،مساجد،مدرسه ها و كاروانسراها هسته هاي تشكيل دهنده اين تفكر و رساندن عناصر عملكردي يا جزئيات.ميانه و دور به مركز جمع كننده تنوع ها و گونه گونيها مي باشند. اين فضاي دروني مركزي كه گاه ميتواند چيزي غير از حياط مركزي باشد تنظيم كننده تمام فعاليتها بوده و اصل و مركز فضا را در قسمتي قائل است كه نقطه عطف و عروجي استثنايي در آن رخ ميدهد.
انعكاس
در اغلب فضاهاي معماري ايران منظره كلي حاصل از شكلگيري عناصر كالبدي،به وجودآورنده كليتي بصري است كه اجزاي آن در قالب محوربنديهاي حسابشده و منظم،چارچوبي را تشكيل ميدهند كه درآن موضوع شكل و تصوير به كمال ميرسد. اجزاء تركيبي در محورهاي افقي و عمودي همواره رشد صعودي داشته و به منظور دستيابي به مركزيت ديد(تصوير)خط حركت عمودي در فضاهاي باز به طرف آسمان ونور تنظيم ميشود كه پيوند معماري،نور،آسمان و انعكاس را به عنوان نتيجه بصري به دست ميدهد. بهترين نمونه هاي اين شكل گيري منظم از طريق انعكاس را ميتوان در آينه هاي مابعدالطبيعي مساجد چهار ايواني ايراني دانست.
انسان در گردش محوري خود به طرف جهات مختلف اين كليت فضايي منسجم را حس ميكند كه گوياي نظام فكري منظمي است كه در آن ،مركزيت فضا و زمين در مركزيت(توحيد)آشتي دهنده عوامل اتصال زمين و آسمان است.
در مركز مساجد چهار ايواني،سطح آب از لحاظ بصري به عنوان آينه انعكاس دهنده،نه فقط بدنه هاي اطراف را معرفي ميكند،بلكه به علت موقعيت استثنايي خود (مركز) تمثيل داستان آسماني منعكس در تلألؤهاي آب به عنوان تصاويربرگردان حاضر ولي غيرمادي از زندگي انسانها در ميل به حقيقتي بالاتر و جاويدان است.
پيوند معماري با طبيعت
همدلي و احترام به طبيعت ريشه هاي عميق فرهنگي دارد و همزيستي مسالمت آميز انسان،معماري و طبيعت در معماري سنتي ايران كاملاً مشهود است. اشارات فراوان در كتاب آسماني دربارة گياه،نور و اجزاء طبيعت و در نهايت تمثيل بهشتي آن موجب شده است كه در معماري ايران حضور طبيعت به طور همه جانبه باشد و فضاهاي نيمه باز-نيمه بسته در يك روند سلسله مراتبي به نحوي در كنار يكديگر قرار گرفته باشند كه گويي هميشه انگيزه احترام و حفظ نعمتهاي الهي را پاس ميدارند كه در قلب طبيعت و اجزاء عناصر آن تجلي كرده است.
نمونه عالي اين نوع معماري،ساختمان هشت بهشت است. هر گاه از سطح هاي مختلف آن عبور ميكنيم طبيعت و برشي از آسمان در كنار ما و در زواياي مختلف قرار دارند و تضادهاي داخل و خارج همچون گردش روزگار معرف تصاويري است كه در آن وقار،آرامش و سكوت طبيعت راه گشاي مكث،عبادت و تخيل به ابعاد و گستره جهان است.
هشت بهشت با مركزيت اتصال فضاهاي كوچك اطراف تمام كانون بندي معماري ايران را دارا ميباشد. برخلاف مساجد چهارايواني كه مركزيت با فضاي باز تعريف شده است در ساختمان هشت بهشت تصوير معكوسي را مشاهده ميكنيم كه از يك فضاي نيمه بسته داخلي به طرف طبيعت حركت كرده و در انتها افق و بينهايت درك و سپس تصور ميشود.طبيعت محافظت شده در قالبي مطرح است كه عناصر آن در كتار يكديگر با حكمتي استقرار يافته اند كه جزء جدايي ناپذير موجوديت معماري به شمار ميآيند.
فعاليتهاي اجتماعي،فرهنگي و يا احكام ديني همواره در آهنگي موزون با طبيعت حركت كرده اند و همجواري و همدلي انسان با طبيعت موجب شده است كه عناصر طبيعت به گونه هاي مختلف در معماري هاي اصيل حضور داشته و انسان را از فوايد تصفيه كننده آن بهره مند گردانند.
محوربندي كلي هندسي در هشت بهشت موجب شده است كه فضاهاي طبقات فوقاني هميشه در حول و حوش فضاي مركزي سير كنند و در آنها تصويرسازي طبيعت در جزء و كل حضور داشته باشد. همانند كليه فضاهاي معماري ايراني،عبور از فضايي(اتاقي) به فضاي ديگر با استفاده از بخش ميانه (مفصلي) صورت ميپذيرد.
واقعيت اين است كه هسته هاي وجودي اين معماري،جهاني را در ذره فضاي خود مي گنجانند كه اوج آن در مركزي قرار دارد كه جهان مختلف جغرافيايي كماكان مفهوم گشت وگذار ابدي را براي ما مجسم ميكنند.
در اینجا آشنایی با رشته معماری به اتمام رسیده است و در آموزش های بعدی به مباحث دیگر آموزش معماری می پردازیم. همچنین از شما مخاطبین عزیز سایت همیارپروژه دعوت می کنم که برای پروژه معماری خود آموزش های ما را دنبال نمایید.
نویسنده : زهرا رستمی
جهت سفارش پروژه به لینک زیر مراجعه نمایید :
همچنین می توانید برای ارتباط سریعتر با شماره و آیدی تلگرام زیر تماس حاصل کنید :
۰۹۱۱۷۹۸۳۷۰۹– آیدی تلگرام : @fnalk
از طریق کلیک برروی آیکن های زیر میتوانید پروژه خود را در تلگرام و یا واتساپ برای ما ارسال کنید:
دیدگاهتان را بنویسید