دانشکده‌های معماری در ایرانسه‌شنبه 26, اکتبر 2021
دانشکده‌های معماری در ایران
در ادامه آموزش های سایت همیارپروژه آموزش رشته معماری ارائه خواهد شد .آموزشها از مقدماتی تا پیشرفته ادامه دارد و ما به شما رشته معماری را یاد خواهیم داد. در این آموزش دانشکده‌های معماری در ایران را آموزش خواهیم داد .با ما همراه باشید.
دانشکده‌های معماری در ایران
از ابتدای شکل‌گیری دانشکده‌های معماری در ایران و تحول آموزشی این رشته یک گسیختگی فرهنگی و هنری بین معماران جدید و ارزش‌های فرهنگی جامعه وجود داشته است و این جدایی در محیط‌های روستایی بسیار شدیدتر بوده است.
با توجه به اینکه سطح قابل توجه و وسیعی از جامعه ايران را جوامع روستایی تشکیل می‌دهند و بسیاری از شهرهای امروزی ايران هنوز ویژگی‌های روستایی خود را حفظ کرده‌اند؛ بنابراين، پرورش یافتگان دانشکده‌های معماری امروز نه فقط توانایی حل مشکلات محیط‌های روستایی را ندارند؛ بلکه در بسیاری از موارد طرح‌ها و دخالت‌‌های آن‌ها در بافت‌های روستايي خود به پدید آمدن عوارض و مشکلات زیادی منجر شده است.
براي حل این مشکل، پس از انقلاب دروس معماری روستا ۱ و ۲ در سرفصل رشته معماری گنجانده شده است که دانشجویان با مشکلات و ویژگی‌های محیط‌های روستایی آشنا شوند و آگاهانه‌تر طراحی كنند. متأسفانه تجربه چندین سال اخير نشان می‌دهد که باز هم دخالت معماران در بافت‌های روستايي ناآگاهانه بوده است و این نشانه کمبود اطلاعات نیست، بلکه براساس ناتوانی طراحی در بافت روستاست.
حال با در نظر گرفتن سابقه سی‌ساله دانشکده‌های معماری پس از انقلاب اين سؤال مطرح مي‌شود كه جایگاه معماری روستا در دانشکده‌های معماری کجاست؟ چرا ما باید در دانشکده‌های معماری درس روستا را بگذرانیم؟ هدف از ارائه این درس چیست؟
بر این اساس با توجه به سابقه تدریس دروس روستا ۱ و ۲ و دروس طرح و معماری، در این مقاله به بررسی جایگاه و نقش معماری روستا در آموزش معماری پرداخته می‌شود.
معماری روستا دارای دو جایگاه متفاوت است، اول اینکه جوامع روستايی مانند دیگر جوامع نیاز به طراحی دارند و معمار باید بتواند نیازهای این جوامع را بر‌طرف کند یا به‌عبارتی معمار در خدمت معماری روستاست، دوم اینکه از ظرفيت‌های معماری روستایی برای تربیت معماران موفق استفاده و بهره ببریم. این مقاله شامل سه بخش است که در مرحله اول به معرفی جایگاه معماری روستا در سرفصل رشته معماری می‌پردازد. در مرحله دوم جایگاه معماری روستا در آموزش رشته معماری دانشکده هنر و معماری دانشگاه یزد مطالعه می‌شود و فصل آخر به تبيین دیدگاه‌های جایگاه معماری روستا در آموزش معماری اختصاص دارد.
جایگاه معماری روستا در سرفصل رشته معماری
دروس روستا ۱ و ۲ بعد از انقلاب فرهنگی همزمان با تجدید نظر سرفصل دروس رشته معماری تعریف شدند. در این تجدید نظر، ضرورت ارائه این دروس و گنجاندن آن‌ها در چارچوب برنامه آموزشی مورد توجه قرار گرفت و از ۱۳۶۲ همراه با پذیرش دانشجویان جدید تدریس شد. در بازبینی‌های انجام شده در ۱۳۷۴ بر لزوم اهمیت دروس فوق در رشته معماری با افزایش تعداد واحد آن‌ها از ۴ واحد به ۶ واحد تأکید شد.
اهداف دروس روستا در سرفصل
در سرفصل رشته معماری دو رویکرد به معماری روستا مشاهده می‌شود.
الف) پنهان و غیرمستقیم: در تعدادی از دروس رشته معماری در تمرینات مختلفی توصیه شده است كه دانشجو را با محیط‌های روستايی آشنا کنیم و دانشجو به‌صورت ضمنی با روستا و محیط آن آشنا می‌شود. مانند دروس طراحی دست آزاد یا درس درک و بیان محیط.
ب) آشکار و مستقیم: که به‌طور مستقيم در سرفصل راجع به معماری روستا صحبت می‌کند و نمونه بارز آن تعریف دو درس معماری روستا ۱ و۲ و اختصاص حداقل ۶ واحد به این دروس است که درس روستا ۱ طبق شرح درس به شناخت و مطالعه محیط روستا می‌پردازد. در روستای ۲ به طراحی براي حل یکی از مشکلات روستا می‌پردازد. تمرینات این درس در دانشکده‌های مختلف از طرح هادی روستا گرفته تا طرح یک دانه در بافت اجرا شده است. هدف از ارائه دروس روستا در سرفصل دروس دوره کارشناسی مهندسی رشته معماری مصوب شورای عالی برنامه‌ریزی وزارت علوم تحقیقات و فناوری به شرح زير است.
هدف درس روستا ۱: «مقصود از اين درس آشنايي با زندگي و معماري خاص يك روستاست. در اين مطالعه علل و عوامل طبيعي و انساني شكل‌دهنده كالبد روستا (عوامل جغرافيايي، فرهنگي، اقتصادي، اجتماعي، غيره) پيگيري مي‌شود و به اين ترتيب ميان شكل و محتوي ارتباط نسبتاً روشني ترسيم مي‌شود».
هدف درس روستا ۲: «مقصود از انجام اين تمرين، توانايي بخشيدن به دانشجو براي طراحي در يك بافت روستايي است. در اين تمرين دانشجو موظف است تا عوامل مختلف طبيعي و انساني كه در شكل‌گيري معماري روستايي مؤثرند را در طرح خود رعايت كرده و به طرح فضاي قابل سكونت و زندگي روستائيان دست يابد. موفقیت طرح در گرو فهم و لمس دقيق زندگي و معماري روستايي و همسويي و هماهنگي طرح با مجموعه روستا، روابط و سنن آن است. در اين تمرين توجه كافي به كاربرد مواد و مصالح سنتّي و فن ساختمان‌سازي ضرورت دارد».
با توجه به توضیحات سرفصل، می‌توان اهداف وجودی دروس روستا در سرفصل رشته معماری را به سه دسته تقسیم کرد.
- وجود نیاز: با توجه به اینکه جمعیت بسياری از کشور در روستاها زندگی می‌کنند و به اجبار ساخت‌وسازهای بسیاری براي تأمین نیازهای مادی و معنوی خود خواهند داشت و طراحی اصولي آن‌ها بايد توسط مهندسان معمار انجام شود و دانشگاه‌های کشور باید بتوانند نیروی مناسب را براي خدمت به این جوامع تربیت كنند؛ بنابراين با توجه به این ضرورت، اشراف فارغ‌التحصیلان به مباحث و مسائل روستاها و توانايي آن‌ها براي طراحی پروژه‌های روستايی ضرورت دارد.
- محرومیت‌زدايی: یکی از اهدافی که پس از انقلاب فرهنگی متناسب با زمان بر سرفصل رشته معماری حاکم شد، توجه به مناطق محروم جامعه بود که این سیاست تغییر در تعریف دروس و همچنین تعهدات فارغ‌التحصیلان رشته را شامل می‌شد. از جمله می‌توان به نقش ارگان‌های مهمی همچون جهاد سازندگی و بنیاد مسکن در روستاها و نیاز این سازمان‌ها به نیروهای متخصص و به‌کارگیری فارغ‌التحصیلان معماری اشاره كرد.
- آموزش: یکی از اهداف دیگري که می‌توان از لابه‌لای سرفصل دروس فوق استنباط كرد، اهداف آموزشی است که محیط‌های روستايی الگوهای مناسبی براي مطالعات اجتماعی، فرهنگی، اقلیمی و … هستند.
آموزش دروس معماری روستا در دانشکده معماری یزد
دانشکده معماری یزد در ۱۳۶۸ اولین دانشکده معماري تأسيس شده در خارج از شهر تهران بود. آنچه که باعث شکل‌گیری دانشکده معماری یزد شد استفاده از ظرفيت‌های بستر آموزش بود. با توجه به ویژگی‌های استان یزد در برخورداري از معماري اصیل و بومی و همچنین داشتن بافت اجتماعی مناسب، امید می‌رفت دانشجویانی که در این محیط پرورش و تربیت شوند از بستر آموزش و محیط تأثیر گرفته و باعث اصلاح نظام آموزشی معماری شوند. با توجه به همسويی اهداف دانشکده با اهداف دروس معماری روستا؛ اين درس به يکی از کلیدی‌ترین دروس دانشکده معماری یزد تبديل شد.
تجربه چند ساله ارائه دروس روستا در دانشکده معماری دانشگاه یزد باعث نمایان شدن مسائل و مشکلات دروس معماری روستا شد. از طرف دیگر ضرورت وجود آن‌ها را در سرفصل رشته معماری تأکید کرد، در ادامه تصميم بر آن شد تا مشكلات مطرح شوند. وجود این مشکلات یا مسائل در بسیاری از موارد باعث شد تا به نتیجه مطلوب دست نيابيم. براساس تجربه این مسائل را مي‌توان به سه دسته کلی که ماهیّتی متفاوت دارند تقسیم کرد.
نامشخص بودن جایگاه دروس روستا
سرفصل رشته معماری مراحل آموزش و دروس اين رشته را با چند ساختار متفاوت معرفی کرده است تا توانايی و آگاهی لازم در فارغ‌التحصیلان را براي انجام وظايفي كه برعهدة آن‌ها گذاشته خواهد شد، ايجاد كند. در اينجا این ساختارها و جایگاه دروس در هر يك از آن‌ها مشخص و معرفی مي‌شود.
در اینجا آشنایی با رشته معماری به اتمام رسیده است و در آموزش های بعدی به مباحث دیگر آموزش معماری می پردازیم. همچنین از شما مخاطبین عزیز سایت همیارپروژه دعوت می کنم که برای پروژه معماری خود آموزش های ما را دنبال نمایید.
نویسنده : زهرا رستمی
جهت سفارش پروژه به لینک زیر مراجعه نمایید :
همچنین می توانید برای ارتباط سریعتر با شماره و آیدی تلگرام زیر تماس حاصل کنید :
۰۹۱۱۷۹۸۳۷۰۹– آیدی تلگرام : @fnalk
از طریق کلیک برروی آیکن های زیر میتوانید پروژه خود را در تلگرام و یا واتساپ برای ما ارسال کنید:
دیدگاهتان را بنویسید